2010 yılında Benzinler, Motorinler ve LPG Otogaz’dan oluşan toplam otomotiv yakıtları tüketimi 2009 yılına göre yüzde 1.9 oranında artarak 18.4 milyon ton olarak gerçekleşti. Toplam motorin tüketiminin yüzde 2.4 arttığı 2010’da benzin tüketimi yüzde 7.7 azalırken, otogaz LPG tüketimi yüzde 8 arttı.
Petrol Sanayi Derneği (PETDER), 2010 Yılı Sektör Raporunu yayınladı. 2010 yılında Türkiye’deki ticari ve sınai faaliyetlerin önemli bir göstergesi olan kırsal motorin tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 4.6 azaldı. Kırsal motorindeki bu gerilemenin en önemli nedeni 10 numara yağ adı altında devam eden faaliyetler oldu. Motorin (düşük kükürtlü) tüketimi ise geçtiğimiz yıllardaki artışını 2010 yılında da devam ettirerek bir önceki yıla göre yüzde 23 artarak 4.9 milyon metreküpe ulaştı. Motorin türleri toplam tüketimi (motorin ve kırsal motorin) 2009 yılına göre yüzde 2.4 oranında artarak 2010 yılında yaklaşık 16 milyon metreküp olarak gerçekleşti.
-TOPLAM BENZİN TÜKETİMİ YÜZDE 7.7 AZALDI-
Toplam benzin tüketimi 2010 yılında, 2009 yılına göre yüzde 7.7 oranında azalarak yaklaşık 2.1 milyon ton (2.7 milyon metreküp) oldu. Daha düşük ÖTV tutarı nedeniyle benzinden artan bir pay alan Otogaz LPG tüketimi aynı dönemde yaklaşık yüzde 8 oranında artarak 2.5 milyon tona ulaştı. 2010 yılında doğalgaz kullanımının daha da artması ve yaygınlaşmasıyla fuel oil ve kalyak türleri tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 44 oranında azalarak 1.1 milyon ton oldu.
-YAĞLAMA YAĞLARI TÜKETİMİ YÜZDE 15 ARTTI-
10 numara yağ sorunu bu yılda akaryakıt sektörünün en önemli sorunlarından biri olarak gündemdeki yerini korudu. 2010’da yağlama yağları tüketimi yüzde 15 oranında artarak 416 bin tona ulaştı. Ticari ve sınai faaliyetlerin önemli bir göstergesi olan kırsal motorin tüketimindeki yüzde 4.6 düzeyindeki gerileme, kriz sonrası büyüyen ekonomi ve sınai gelişme verileri ile önemli bir uyuşmazlık göstergesi olarak dikkat çekti. 10 numara yağ adı altında yapılan hileli akaryakıt satış faaliyetlerinin büyüklüğünün neden olduğu bu durum raporda farklı verilere (kırsal motorin tüketiminde gerileme, yağlama yağları ithalatında büyük artış ve araç parkının büyümesi,..,vb.) dayanılarak analiz edildi. Bu analizler 10 numara yağ konusunun neden olduğu vergi kaybının 1.5 milyar TL/yıl düzeyinde olduğunu gösterdi. Atık madeni ve bitkisel yağların, yağlama yağları ve baz yağların ve diğer kaçak akaryakıtların (motorin, solvent, vb.) karışımları şeklinde oluşan bu tür hileli akaryakıt sorunlarının çözümü; motorin ile baz yağ ve yağlama yağları, müstahzarları arasındaki ÖTV farkının giderilmesi ile mümkün olabileceğine dikkat çekildi.
-AKARYAKIT VE LPG SEKTÖRÜNDEN SAĞLANAN DOLAYLI VERGİLER YÜZDE 17 ARTTI-
Akaryakıt ve LPG sektörlerinden sağlanan dolaylı vergi gelirleri 2010 yılında yaklaşık yüzde 17 artarak 42 milyar TL’ye ulaştı. Toplam akaryakıt tüketiminin (benzinler, motorinler ve fuel oiller) yüzde 3.9 azalmasına rağmen 1 Ocak 2010 tarih itibarı ile ÖTV tutarının artırılması ve artan petrol fiyatlarının KDV matrahını yükseltmesi nedenleriyle 2010 yılında akaryakıt tüketiminden sağlanan dolaylı vergiler (KDV ve ÖTV) bir önceki yıla göre yüzde 20 oranında artarak 35 milyar TL’ye ulaştı. LPG tüketiminden sağlanan dolaylı vergi gelirleri ile birlikte petrol ve LPG sektörlerinin sağladığı dolaylı vergiler 2010 yılında yüzde 17 artarak 42 milyar TL’ye ulaştığı hesaplandı. 2010 yılında Türkiye motorinde dünyanın en yüksek vergi uygulayan ülkelerinden biri olmaya devam etti, benzinde ise dünyanın en yüksek vergi uygulayan ülkesi konumunu sürdürdü. Dolaylı vergilerin pompa fiyatı içindeki payı benzinde ortalama yüzde 67, motorinde yüzde 57 olarak, önceki yıllara göre önemli bir farklılık göstermezken, özellikle artan petrol fiyatları ve yıl başındaki ÖTV düzenlemesi, toplam dolaylı vergi gelirlerinin azalan akaryakıt tüketimine rağmen, yüzde 17 düzeyinde artmasına neden oldu.
-BENZİN POMPA FİYATLARININ YÜZDE 90.5’İNİ VERGİLER VE ÜRÜN BEDELLERİ OLUŞTURDU-
Dünya petrol piyasalarında son aylarda artış eğilimine giren petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki hareketlenme benzin ve motorin pompa fiyatları üzerinde yoğunlaşan önemli tartışmalara neden oldu. 2010 yılında dünya piyasalarında petrol fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 28.4 artarak, yıl ortalaması 79,6 dolar/varil oldu. Raporun hazırlandığı dönemde varil fiyatı 100 doların üzerine çıkan petrol fiyatları nedeni ile uluslararası piyasalarda benzin ve motorin fiyatları da artarak 880 dolar/ton seviyelerine çıktı. Artan petrol fiyatları, yüksek vergiler ile birlikte kamu oyunda pompa fiyatları üzerinde önemli tartışmaların ve Avrupa – Türkiye pompa fiyatlarının karşılaştırılmasına neden oldu. Rapor, petrol piyasası kanununda en yakın erişilebilir piyasalar olarak kabul edilen dört Akdeniz ülkesi (İtalya, İspanya, Fransa, Yunanistan ) ile Türkiye’deki vergisiz pompa fiyatlarının uyumlu olduğunu gösterdi. 2010 yılında benzin pompa fiyatlarının yüzde 90.5’ini ürün bedeli ve vergiler oluştururken, tüm dağıtım ve bayi sektörünün masraf ve kar paylarının karşılandığı geriye kalan yüzde 9.5’lik brüt kısmında son dört yıl içinde TL bazında, artan enflasyona rağmen artmadığı ve yıl ortalaması olarak sabit kaldığı görüldü.
TÜRKİYE
.jpg)
Sayfa başına git
