Hiç beklemediğiniz bir anda zihninizde bir şarkı çalmaya başladığı oldu mu? Saatler, hatta günler boyunca kurtulmanız imkansız gibi gelir. İşte çoğu kişinin yaşadığı o durumun nedeni…
"KULAK KURDU" İLE TANIŞIN
Ancak bu kelime sizi korkutmasın. Bu şarkılar kafamızın içinde yaşayan 'gerçek kurtlar' değil, beynimizin hatırladığı kısa müzik parçalarıdır. Bir kez takıldıklarında kendilerini durmaksızın tekrar edebilirler. Araştırmalara göre her 10 kişiden 9'u, en az bir saat süren kulak kurdu deneyimi yaşamıştır. Hatta bazı talihsiz kişiler, bir şarkıyı bir yıl boyunca zihninden çıkaramadığını söylüyor!
Bu fenomenin adı 100 yıl önce Almanca "öhrwurm" yani "kulak kurdu" teriminden türedi. Bilim insanları "takılıp kalmış melodi sendromu" ya da "müzikal imge tekrarı" gibi isimler kullansa da, "kulak kurdu" ifadesi akılda daha çok yer etti.
NEDEN KURTULMASI BU KADAR ZOR?
Nörolog Dr. Oliver Sacks, kulak kurdunun genellikle üç-dört ölçülük kısa, tekrarlayan bir melodi olduğunu söylüyor: "Bu istemsiz müzikal imgelemenin özel bir biçimidir. Kontrolden çıkabilir ve oldukça rahatsız edici hale gelebilir."
Reklam jingle'ları, dizilerin tema müzikleri veya popüler şarkılar bu yüzden kolayca akılda kalır.
ASLINDA BEYİNDE NELER OLUYOR?
Beynimizin işitsel korteksi, kulak kurtlarının "sahnesi"dir. Sesleri işler, müzik anılarını depolar ve hatırladığımızda tekrar aktive olur. Dartmouth Üniversitesi'nin bir deneyinde, katılımcılara tanıdık şarkılar dinletilip şarkının bir kısmı kesildiğinde, beyin eksik kısımları kendiliğinden "tamamladı". Yani işitsel korteks, adeta zihnimizin kendi müzik çaları gibi çalışıyor.
PEKİ BU DURUMDAN NASIL KURTULACAĞIZ?
Kulağınıza dönüp duran şarkıyı susturmak göründüğü kadar kolay değil. Bazı yöntemler şunlar:
Başka bir şarkıya odaklanmak
Şarkıyı sonuna kadar söylemek
Yoğun konsantrasyon gerektiren bir işe dalmak
Ancak yapılan araştırmalar, şarkıyı bastırmaya çalıştıkça onun daha da ısrarcı hale geldiğini gösteriyor.
(Sabah)
TÜRKİYE
Sayfa başına git
